Κάτσε να σηκώσω λίγο το χέρι μου, γιατί δεν... σ'ακούω καλά

Ένας εκκεντρικός ομογενής καλλιτέχνης της Αυστραλίας πέρασε στην ιστορία ως ο πρώτος άνθρωπος που "ακούει" (και) από το χέρι του...!

Τον περασμένο Απρίλιο προκάλεσε σάλο σε διεθνείς καλλιτεχνικούς κύκλους, όταν στο Φεστιβάλ Επιστημών του Εδιμβούργου παρουσίασε τη νέα του πρωτότυπη "εφεύρεση", δηλαδή ένα αυτί στον πήχη του χεριού του, αλλά τώρα θέλει να πάει ένα βήμα παραπέρα. Επιδιώκει να εμφυτεύσει στο "τεχνητό" αυτί του, ένα μικροσκοπικό μικρόφωνο το οποίο θα συνδέεται με έναν αναμεταδότη bluetooth, ώστε οι άλλοι άνθρωποι να μπορούν να ακούν "online" τους ήχους που συλλαμβάνει το "ψεύτικο" αυτί του. Πρόκειται για τον Στέλιο Αρκαδίου, ο οποίος είναι γνωστός με το καλλιτεχνικό του όνομα Stelarc.

Ο Stelarc, που γεννήθηκε το 1946 στη Λεμεσό της Κύπρου από ελληνοκύπριους γονείς, μεγάλωσε στην Αυστραλία και τα έργα του επικεντρώνονται, κατά κύριο λόγο, στον φουτουρισμό και στην επέκταση των δυνατοτήτων/ικανοτήτων του ανθρωπίνου σώματος.

Ο καλλιτέχνης, που χαρακτηρίζεται "βιοκυβερνητικός καλλιτέχνης", και που μόνο τυχαίος δεν είναι, πιστεύει ότι η τέχνη θα πρέπει να είναι κάτι παραπάνω από μια απλή εικόνα.

Ο 61 ετών, πρώην ερευνητής του τμήματος ψηφιακής έρευνας για την τέχνη της Performance στo Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ Τρεντ, τοποθέτησε το εμφύτευμα ανθρώπινου αυτιού στο αριστερό του χέρι, το 2006 στο Περθ της Αυστραλίας, σε συνεργασία με την ομάδα "Tissue Culture and Art", έπειτα από πολλές δυσκολίες, αφού δεν μπορούσε να βρει χειρουργό για να κάνει την επέμβαση που ήθελε.

Σχεδόν όλοι οι Αυστραλοί χειρουργοί υποστηρίζουν ότι κάνουν τις επεμβάσεις τους για θεραπευτικούς ή αισθητικούς λόγους και όχι για να υπηρετήσουν την τέχνη, όπως λέει ο κ. Αρκαδίου, ο οποίος πριν από δυο χρόνια έδωσε παράσταση και στην Αθήνα, όπου "επανεξέτασε" τα όρια μεταξύ του ανθρώπινου σώματος και των μηχανών, χρησιμοποιώντας ιατρικά εργαλεία, το internet και τη ρομποτική.

Ο Stelarc ξεκίνησε συστηματικά τις έρευνές του, σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας πάνω στο ανθρώπινο σώμα, στη δεκαετία του '70 στην Αυστραλία.

Αρχικά, δεν είχε καμιά υποστήριξη από τους κρατικούς φορείς, τους καλλιτεχνικούς θεσμούς, τις γκαλερί και τους εμπόρους τέχνης.

Σήμερα, παγκόσμια πια αναγνωρισμένος, ο Αρκαδίου έχει στο ενεργητικό του πολλά βραβεία, διακρίσεις, επιχορηγήσεις και δημοσιεύσεις.

Δεν είναι τυχαίο που έως το 2007 κατείχε τη θέση του Principal Research Fellow στο τμήμα Performance Arts Digital Research του βρετανικού Πανεπιστημίου Νότιγχαμ Τρεντ, ενώ αυτή την περίοδο είναι καθηγητής στο School of Arts του Πανεπιστημίου Μπρουνέλ του Λονδίνου.

Πολλοί είναι αυτοί που διερωτώνται αν είναι καλλιτέχνης, επιστήμονας ή πουλά "τρέλα" και γιατί καταφεύγει σ' αυτά τα τεχνάσματα. Ο Αρκαδίου απαντά ότι "το σώμα σήμερα γίνεται το τοπίο των μηχανών και οι μηχανές δεν βρίσκονται πια στο εξωτερικό οπτικό πεδίο του ανθρώπου, αλλά στο εσωτερικό του ίδιου μας του σώματος... Επανασχεδιάζοντας το ανθρώπινο σώμα, επαναπροσδιορίζουμε το τι σημαίνει να είμαστε άνθρωποι".

Έτσι, "κάνει τέχνη" και συνεχίζει να πειραματίζεται μόνος του, χρησιμοποιώντας την ιατρική τεχνολογία και τη ρομποτική με παράδοξα έργα και δράσεις, όπως στομαχοσκοπήσεις, αιωρήσεις, κρεμασμένος από γάντζους περασμένους στο δέρμα του και προσθετικές τεχνητών μελών.

Σε ένα κείμενό του, ο Stelarc απορρίπτει το ανθρώπινο σώμα όπως είναι σήμερα και υποστηρίζει ότι η φυσική εξέλιξη σταματάει όταν η τεχνολογία εισβάλλει στο σώμα.

Ο Αρκαδίου δηλώνει άθεος και λέει ότι δεν έχει πλέον νόημα να βλέπουμε το σώμα ως θέση όπου είναι εναποτεθειμένη η ψυχή ή ως πηγή κοινωνικότητας, αλλά να το αντιμετωπίζουμε ως κατασκευή.

Προτείνει ένα μυϊκό σύστημα που θα το κρατούν σε λειτουργία μπαταρίες, με ένα δάσος από φορητές κεραίες να δίνουν ή να λαμβάνουν μηνύματα, ενισχύοντας την ακοή και την όραση. Με πλακέτες μικροκυκλωμάτων στον εγκέφαλο και με φιλοδοξίες ενός σώματος υπερυπολογιστή καθώς, όπως επαναλαμβάνει, το σώμα ξεπεράστηκε, τουλάχιστον στη σημερινή μορφή του.

Αυτές του οι απόψεις βρίσκουν "πρόσφορο" έδαφος σε αρκετούς κύκλους, οι προτάσεις για εμφανίσεις ανά τον κόσμο "πέφτουν βροχή" και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ασχολούνται με τον Stelarc.