Το «top 10» των επιστημονικών ανακαλύψεων του 2009

Η σημαντικότερη ανακάλυψη είναι ο απολιθωμένος σκελετός της «Αρδι», ενός πλάσματος ηλικίας 4,4 εκατ. ετών, που θεωρήθηκε πιθανός πρόγονος του ανθρώπου

Η ανακάλυψη των απολιθωμάτων της «Αρδι», ενός ενδιάμεσου εξελικτικού σταδίου ανάμεσα στον πίθηκο και τον άνθρωπο,  βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις σημαντικότερες έρευνες του 2009, σύμφωνα με το κορυφαίο περιοδικό Science. Τα πρώτα απολιθώματα του πιθανού προγόνου μας, που ταξινομήθηκε στο είδος Ardipithecus ramidus, ανακαλύφθηκαν το 1994 στην Αιθιοπία και χρονολογούνται στα 4,4 εκατομμύρια χρόνια πριν. Η μελέτη όμως χρειάστηκε 15 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί φέτος τον Οκτώβριο. Η «Αρδι» εμφανίστηκε μετά το διαχωρισμό της ανθρώπινης εξελικτικής γραμμής από το γενεαλογικό δέντρο του χιμπατζή. Αποτελεί επομένως πιθανό ενδιάμεσο στάδιο στην εξέλιξη του Homo sapiens, περίπου 1,2 εκατομμύρια χρόνια αρχαιότερο από το διάσημο απολίθωμα του αυστραλοπίθηκου «Λούσι». Το κρανίο, τα δόντια και άλλα οστά του θηλυκού αρδιπίθηκου, που είχε ύψος 1,20 μέτρα και βάρος γύρω στα 50 κιλά, αποκαλύπτουν ένα συνδυασμό «πρωτόγονων» και ανθρώπινων χαρακτηριστικών, όπως η δίποδη βάδιση. «Δεν πρόκειται για συνηθισμένο απολίθωμα. Δεν είναι χιμπατζής, δεν είναι άνθρωπος. Μας δείχνει πώς ήμασταν κάποτε» είχε σχολιάσει ο Τιμ Γουάιτ, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, όταν το Science δημοσίευσε τη μελέτη του.

 

Εκτός από την κορυφαία ανακάλυψη της χρονιάς, το Science δημοσιεύει κάθε χρόνο και τους εννέα «αναπληρωματικούς» νικητές. Φέτος ήταν:

Νερό στη Σελήνη: Η NASA ανακάλυψε πάγο νερού σε κρατήρες του νότιου πόλου της Σελήνης οδηγώντας την αποστολή LCROSS σε μια θεαματική, ελεγχόμενη συντριβή.
Γονιδιακές θεραπείες: Η πειραματική προσέγγιση δοκιμάστηκε με επιτυχία σε ασθενείς για την αντιμετώπιση μιας θανατηφόρας πάθησης του εγκεφάλου, μιας μορφής κληρονομικής τύφλωση και μιας σοβαρής διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος.
Νέα πάλσαρ: Το τηλεσκόπιο Fermi της NASA, σχεδιασμένο να καταγράφει ακτίνες γάμμα, ανακάλυψε δύο άγνωστα μέχρι σήμερα πάλσαρ -μαγνητικά, περιστρεφόμενα άστρα νετρονίων που δημιουργούνται από τον εκρηκτικό θάνατο μεγάλων άστρων.
Τσιπ από άνθρακα: Ερευνητές δημιούργησαν πειραματικές ηλεκτρονικές συσκευές από γραφένιο, ένα εξωτικό υλικό που αποτελείται από φύλλα άνθρακα πάχους ενός ατόμου.
Παράταση ζωής: Το φάρμακο ραπαμυκίνη που χρησιμοποιείται στις μεταμοσχεύσεις παρεμβαίνει σε ένα κρίσιμο μεταβολικό μονοπάτι και παρατείνει σημαντικά τη ζωή ενήλικων ποντικών.
Μαγνητικά μονόπολα: Αναδιπλώσεις που δημιουργήθηκαν στην επιφάνεια εξωτικών κρυστάλλων υποδηλώνουν την ύπαρξη στοιχειωδών σωματιδίων με έναν μαγνητικό πόλο αντί για δύο.
Ανθεκτικότητα στη λειψυδρία: Ερευνητές προσδιόρισαν την τρισδιάστατη δομή του αψισικού οξέος, μιας φυτορμόνης που επιτρέπει στα φυτά να αντιμετωπίζουν συνθήκες ξηρασίας.
Λέιζερ ακτίνων Χ: Το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ εγκαινίασε το πρώτο λέιζερ ακτίνων Χ του κόσμου, ένα εργαλείο που καταγράφει στιγμιότυπα χημικών αντιδράσεων την ώρα που συμβαίνουν.
Η επισκευή του Hubble: H NASA πραγματοποίησε την τελευταία αποστολή συντήρησης και επιδιόρθωσης του Hubble. Το θρυλικό διαστημικό τηλεσκόπιο είναι τώρα «καλύτερο από ποτέ» και θα συνεχίζει να λειτουργεί για τουλάχιστον τέσσερα ακόμα χρόνια.